ในยุคที่ธุรกิจและการเงินเปลี่ยนแปลงรวดเร็ว กฎหมายภาษีคือสิ่งที่ทุกคนควรเข้าใจ — ไม่ว่าจะเป็นเจ้าของกิจการ พนักงาน หรือบุคคลทั่วไป เพราะ “ภาษี” คือหน้าที่ทางกฎหมายที่ทุกคนต้องปฏิบัติให้ถูกต้อง หากละเลยหรือเข้าใจผิด อาจนำไปสู่ปัญหาทางกฎหมายและค่าใช้จ่ายที่ไม่จำเป็น
บทความนี้จะพาคุณทำความเข้าใจ หลักกฎหมายภาษีของไทย แบบเป็นขั้นตอน พร้อมแนวทางปฏิบัติที่ถูกต้อง เหมาะกับคนที่ต้องการวางแผนทางภาษีอย่างมืออาชีพ
🔹 1. ความหมายของกฎหมายภาษีและเหตุผลที่ต้องมี
กฎหมายภาษี (Tax Law) คือกฎหมายที่กำหนดให้บุคคลหรือองค์กรต้องเสียภาษีตามรายได้ กำไร หรือมูลค่าของสินค้าและบริการ เพื่อให้รัฐมีรายได้มาบริหารประเทศ เช่น สร้างถนน โรงพยาบาล โรงเรียน และโครงสร้างพื้นฐานอื่น ๆ
เหตุผลสำคัญที่ต้องมีกฎหมายภาษี ได้แก่:
- เพื่อจัดเก็บรายได้ให้รัฐนำไปพัฒนาประเทศ
- เพื่อสร้างความเป็นธรรมทางเศรษฐกิจ
- เพื่อควบคุมกิจกรรมทางเศรษฐกิจ เช่น การเก็งกำไรหรือการนำเข้าสินค้า
- เพื่อเป็นเครื่องมือกระตุ้นหรือชะลอเศรษฐกิจในบางช่วงเวลา
🔹 2. ประเภทของภาษีในประเทศไทย
ประเทศไทยมีภาษีหลัก ๆ 2 ประเภท คือ
1. ภาษีทางตรง (Direct Tax)
คือภาษีที่ผู้มีรายได้ต้องชำระโดยตรงกับกรมสรรพากร ตัวอย่างเช่น
- ภาษีเงินได้บุคคลธรรมดา (Personal Income Tax)
- ภาษีเงินได้นิติบุคคล (Corporate Income Tax)
2. ภาษีทางอ้อม (Indirect Tax)
คือภาษีที่เก็บจากการบริโภคสินค้าและบริการ เช่น
- ภาษีมูลค่าเพิ่ม (VAT)
- ภาษีสรรพสามิต (Excise Tax)
- ภาษีศุลกากร (Import/Export Duties)
🔹 3. ภาษีเงินได้บุคคลธรรมดา (Personal Income Tax)
📘 ใครต้องเสียภาษี
บุคคลธรรมดา ห้างหุ้นส่วนสามัญ หรือคณะบุคคลที่มีรายได้จากแหล่งในประเทศไทย
💰 ประเภทของรายได้ที่ต้องเสียภาษี (ตามมาตรา 40 แห่งประมวลรัษฎากร)
- เงินเดือน ค่าจ้าง โบนัส
- ค่าจ้างอิสระ เช่น ที่ปรึกษา ทนาย สถาปนิก นักบัญชี
- ค่าลิขสิทธิ์ ดอกเบี้ย เงินปันผล
- ค่าเช่าทรัพย์สิน เช่น ที่ดิน อาคาร
- กำไรจากการขายทรัพย์สินหรือหุ้น
🧮 อัตราภาษีแบบขั้นบันได (ปีภาษี 2567 เป็นต้นไป)
| รายได้สุทธิ (บาท/ปี) | อัตราภาษี |
|---|---|
| 0 – 150,000 | ยกเว้น |
| 150,001 – 300,000 | 5% |
| 300,001 – 500,000 | 10% |
| 500,001 – 750,000 | 15% |
| 750,001 – 1,000,000 | 20% |
| 1,000,001 – 2,000,000 | 25% |
| 2,000,001 – 5,000,000 | 30% |
| มากกว่า 5,000,000 | 35% |
📅 กำหนดการยื่นแบบ
- ยื่นภาษีบุคคลธรรมดา (ภ.ง.ด.90 / ภ.ง.ด.91): ภายในวันที่ 31 มีนาคมของทุกปี
🔹 4. ภาษีเงินได้นิติบุคคล (Corporate Income Tax)
🏢 ใครต้องเสีย
บริษัทหรือห้างหุ้นส่วนนิติบุคคลที่จดทะเบียนในประเทศไทย และมีรายได้จากกิจการภายในประเทศ
💼 อัตราภาษี
- นิติบุคคลทั่วไป: 20% ของกำไรสุทธิ
- ธุรกิจขนาดเล็ก (SMEs): อาจได้รับลดหย่อนอัตราภาษีตามเงื่อนไขของกรมสรรพากร
🧾 การยื่นแบบ
- ครึ่งปี: ภ.ง.ด.51 ภายใน 2 เดือนหลังจากรอบบัญชี 6 เดือน
- สิ้นปี: ภ.ง.ด.50 ภายใน 150 วันหลังสิ้นรอบบัญชี
🔹 5. ภาษีมูลค่าเพิ่ม (VAT)
🛒 คืออะไร
ภาษีที่เรียกเก็บจากมูลค่าเพิ่มของสินค้าและบริการในทุกขั้นตอนการผลิตและจำหน่าย
💡 ใครบ้างที่ต้องจดทะเบียนภาษีมูลค่าเพิ่ม
- ผู้ประกอบการที่มีรายได้จากการขายสินค้าหรือบริการเกิน 1.8 ล้านบาทต่อปี
📑 อัตราภาษี
- อัตราทั่วไป: 7% (ชั่วคราวต่อเนื่องตามนโยบายรัฐ)
- บางกิจการได้รับการยกเว้น เช่น การศึกษา การแพทย์ หรือเกษตรกรรมบางประเภท
🔹 6. ภาษีหัก ณ ที่จ่าย (Withholding Tax)
คือภาษีที่ผู้จ่ายเงินต้องหักไว้บางส่วนก่อนจ่ายให้ผู้รับ เช่น
- จ้างงาน 10,000 บาท หักภาษี ณ ที่จ่าย 3% → ผู้รับได้เงิน 9,700 บาท
- ผู้จ่ายต้องนำส่งกรมสรรพากรภายในวันที่ 7 ของเดือนถัดไป
อัตราภาษีหัก ณ ที่จ่ายทั่วไป:
- ค่าจ้างบริการ 3%
- ค่าเช่า 5%
- ดอกเบี้ย 1%
🔹 7. ภาษีอื่น ๆ ที่ควรรู้
- ภาษีธุรกิจเฉพาะ เช่น ธนาคาร หรือกิจการสินเชื่อ
- ภาษีป้าย สำหรับผู้ติดตั้งป้ายโฆษณา
- ภาษีที่ดินและสิ่งปลูกสร้าง สำหรับผู้ถือครองทรัพย์สิน
- ภาษีมรดกและภาษีการให้ สำหรับการโอนทรัพย์สินโดยไม่มีค่าตอบแทน
🔹 8. สิทธิประโยชน์ทางภาษีที่ควรรู้
รัฐมีมาตรการส่งเสริมหลายอย่างเพื่อช่วยลดภาระภาษี เช่น
- ลดหย่อนค่าครองชีพ ค่าประกันชีวิต ค่าบุตร ค่าพ่อแม่
- หักค่าใช้จ่ายจากการบริจาค
- มาตรการส่งเสริมการลงทุนจาก BOI
- การยื่นแบบออนไลน์ผ่านระบบ e-Filing เพื่อความสะดวก
🔹 9. ความผิดทางภาษีและโทษตามกฎหมาย
การละเลยหรือจงใจหลีกเลี่ยงภาษีมีผลทางกฎหมายร้ายแรง เช่น
| การกระทำผิด | โทษที่อาจได้รับ |
|---|---|
| ไม่ยื่นแบบภาษี | ปรับไม่เกิน 2,000 บาท |
| ยื่นภาษีเกินกำหนด | เสียเบี้ยปรับ 1.5% ต่อเดือน |
| ยื่นข้อมูลเท็จ | จำคุกไม่เกิน 7 ปี หรือปรับไม่เกิน 200,000 บาท หรือทั้งจำทั้งปรับ |
| เจตนาหลีกเลี่ยงภาษี | ถูกเรียกเก็บภาษีย้อนหลังพร้อมเบี้ยปรับสูงสุด 100% ของยอดที่ขาด |
🔹 10. แนวทางวางแผนภาษีอย่างถูกกฎหมาย
การวางแผนภาษี (Tax Planning) ไม่ใช่การหลีกเลี่ยงภาษี แต่เป็นการบริหารรายได้และค่าใช้จ่ายให้สอดคล้องกับกฎหมาย เช่น
- จัดทำบัญชีให้ถูกต้องตามหลักบัญชี
- ใช้สิทธิลดหย่อนภาษีให้ครบถ้วน
- เก็บเอกสารหลักฐานทุกใบเสร็จ
- ปรึกษาทนายหรือที่ปรึกษาภาษีเพื่อวางแผนล่วงหน้า
🔹 11. ตัวอย่างกรณีจริง: เจ้าของธุรกิจถูกเรียกเก็บภาษีย้อนหลัง
เจ้าของกิจการรายหนึ่งไม่ได้ยื่นแบบ ภ.ง.ด.51 ครึ่งปี และไม่จัดทำบัญชีรายรับรายจ่ายตามจริง เมื่อกรมสรรพากรตรวจสอบย้อนหลัง พบว่ามีรายได้มากกว่าที่แจ้งไว้ ส่งผลให้ถูกเรียกเก็บภาษีย้อนหลังพร้อมเบี้ยปรับรวมกว่า 500,000 บาท
บทเรียนสำคัญ:
- จัดทำบัญชีให้ตรงกับรายได้จริง
- ยื่นภาษีตรงเวลา
- ปรึกษาผู้รู้ทางกฎหมายภาษีตั้งแต่ต้น
🔹 12. ภาษีกับธุรกิจออนไลน์และผู้มีรายได้จากต่างประเทศ
ยุคดิจิทัลทำให้รายได้รูปแบบใหม่เกิดขึ้น เช่น
- รายได้จาก YouTube / TikTok
- การขายสินค้าออนไลน์
- การรับงานต่างประเทศ
กรมสรรพากรได้ปรับปรุงกฎหมายให้ครอบคลุมรายได้จากแพลตฟอร์มออนไลน์ทุกประเภท ผู้มีรายได้ต้อง ยื่นภาษีเหมือนรายได้ทั่วไป โดยสามารถหักค่าใช้จ่ายตามจริงหรือเหมาตามประเภทอาชีพได้
🔹 13. ความเปลี่ยนแปลงล่าสุดในกฎหมายภาษีไทย (ปี 2567–2568)
- การปรับระบบ e-Tax Invoice / e-Receipt ให้ใช้ทั่วประเทศ
- การเชื่อมข้อมูลภาษีกับธนาคาร
- การขยายสิทธิลดหย่อนดิจิทัลสำหรับ SMEs
- การปรับปรุงอัตราภาษีที่ดินและสิ่งปลูกสร้าง
🔹 14. สรุป: เข้าใจกฎหมายภาษี = ป้องกันปัญหาและสร้างโอกาส
การเข้าใจกฎหมายภาษีไม่ได้มีไว้แค่ “ยื่นให้ครบ” แต่คือเครื่องมือในการวางแผนการเงิน การบริหารธุรกิจ และการปกป้องสิทธิ์ของตนเอง การทำให้ถูกตั้งแต่ต้นจะช่วยลดความเสี่ยง ถูกตรวจสอบย้อนหลัง และสร้างความมั่นใจให้กับกิจการในระยะยาว
📞 สนใจปรึกษากฎหมายภาษี
หากคุณต้องการคำแนะนำด้านภาษี การยื่นแบบ การวางแผน หรือมีข้อสงสัยทางกฎหมาย
สามารถติดต่อทนายวิรัชได้ที่:
📞 สายด่วน โทร 081-258-5681
📱 Line: @732hjgrx